تابلو برق صنعتی، یک محفظه فلزی بسته است که تمام قطعات یک مدار الکتریکی مانند فیوزها و کلیدهای برق در آن قرار میگیرند.
البته واژه بسته بودن برای فضای تابلو استفاده میشود که درون یک محفظه قرار دارد وگرنه تمام تجهیزات درونی تابلو از بیرون قابل مشاهدهاند و این قابل مشاهده بودن یکی از ویژگیهای بارز تابلو برق است.
تابلو برق صنعتی، نقشهای مختلفی از نظارت و حفاظت تا کنترل دارد. نقش نظارتی آن مربوط به نمایش دادن میزان ولتاژ و جریان، نقش حفاظتی مربوط به قطع سریع جریانهای ولتاژ بالا و نقش کنترل به کنترل شدت ولتاژ و جریان ارتباط دارد.
- چه نوعی از تابلو برق صنعتی برای ما مناسب است؟
- ایمنی تابلو برق صنعتی باید چگونه باشد؟
- چرا تابلو برق صنعتی باید قابلیت توسعه داشته باشد؟
- چگونه میتوان کارایی و بهره وری تابلو برق صنعتی را افزایش داد؟
- کدام تولید کننده تابلو برق صنعتی را بهتر است انتخاب کنیم؟
- گارانتی و خدمات پس از فروش تولید کننده باید چگونه باشد؟
- چگونه ایمنی خود را در برابر تابلو برق برقرار کنیم؟
چه نوعی از تابلو برق صنعتی برای ما مناسب است؟
تابلو برقهای صنعتی را براساس عوامل مختلفی به چندین دسته تقسیم کردهاند که انتخاب مناسبترین نوع به یک آشنایی کلی با هر دسته بستگی دارد.
انواع تابلو برق بر اساس کاربرد
نوع تابلو برق | کاربرد |
توزیع | یک منبع تغذیه برای دستگاهها که جریان ورودی را براساس نیازشان بین آنها تقسیم میکند. |
کنترل | محل ورود کابل برق اصلی که جریان موجود در کابل را بررسی کرده و وضعیت آن را با نمایشگر نشان میدهد. |
صنعتی | برای حفاظت از مدار الکتریکی در سیستمهای فشار قوی استفاده میشود. |
تکفاز و سه فاز | در منازل و اماکن صنعتی برای قطع سریع جریان ولتاژ بالا کاربرد دارند. |
بیشتر ببینید: کنتاکتور اشنایدر
انواع تابلو برق بر اساس محل نصب
نوع تابلو برق | محل نصب |
تابلو برق بیرونی | در فضای باز نصب شده و سیستمهای حفاظتی در برابر تغییرات جوی و آسیبهای محیطی دارد. |
تابلو برق درونی | در مکانسرپوشیدهای مانند سوله و کارگاه تعبیه میشود و دو دسته دیواری و ایستاده دارد. |
انواع تابلو برق بر اساس ولتاژ
نوع تابلو برق | ولتاژ |
ولتاژ پایین | برای ولتاژ زیر 1000 |
ولتاژ متوسط | برای ولتاژ بین 1000 تا 36000 |
ولتاژ بالا | برای ولتاژ بالای 36000 |
انواع تابلو برق براساس جنس محفظه
نوع تابلو برق | جنس محفظه |
فولاد | بهترین نوع محفظه که از تابلو در برابر بدترین شرایط حفاظت میکند و قیمت مقرون به صرفهای دارد. |
آلومینیوم | این محفظه دارای ویژگیهایی همچون وزن کم، انعطاف پذیری مناسب، جلوگیری از تداخلات الکتریکی و مقاومت بالا است. |
پلی کربنات | پلی کربنات یک محفظه مقاوم به دما، ضربه، اسید و جریانهای ولتاژ بالا بوده که انعطاف پذیری نسبتا خوبی نیز دارد. |
فایبرگلاس | تابلوهای فایبرگلاس عایق حرارتی هستند و طول عمر نسبتا بالایی دارند. به هیچ وجه زنگ نمیزنند و از استحکام بالایی برخوردارند. در مقابل همه ویژگیها، قیمت مقرون به صرفهای دارند. |
فلزی | برخلاف دیگر نمونهها، تابلو برق فلزی به دلیل ریسک بالای برق گرفتگی و قابل اشتعال بودن زیاد توصیه نمیشود. |
پلاستیکی | تابلو پلاستیکی از ایمنی بالایی برخوردار بوده و مانع از برق گرفتگی میشود. همچنین انعطاف پذیری و استحکام مناسبی نیز دارد. |
بیشتر ببینید: کلید حرارتی اشنایدر
ایمنی تابلو برق صنعتی باید چگونه باشد؟
تابلو برقهای صنعتی به صورت مستقیم با جریانهای بالایی از برق در ارتباط هستند. مسلما هنگام کار کردن با این وسیله خطرات زیادی برای افراد وجود دارد که شایعترین آنها برق گرفتگی است.
برای جلوگیری از بروز این قبیل مشکلات، رعایت نکات ایمنی و اصول کار کردن با تابلو برق، کمترین کاری است که میتوان انجام داد. برخی از این نکات شامل موارد زیر میشوند:
- در تابلو باید همیشه قفل و کلید آن دست مسئول تابلو برق باشد.
- باز کردن در تابلو برق و کار کردن با آن فقط با اجازه فرد مسئول امکان پذیر است.
- در اطراف تابلو هیچ مواد و وسیلهای مخصوصا مواد آتشزا نباید قرار بگیرد.
- گرد و خاکهای نشسته بر تابلو باید به طور مداوم پاک شوند.
- نزدیکی تابلو برق حتما یک کپسول آتش نشانی گذاشته شود.
- به هیچ وجه بر روی تابلو برق آب نریزی.
- به صورت روتین سلامت تابلو را بررسی کنید.
- تابلو برق حتما باید توسط یک سیم به زمین وصل شود و جریان الکتریکی را به زمین منتقل کند.
- بر روی تابلو برق باید حتما یک فیوز و یک کلید که جریان نامی آنها با جریان مصرفی تابلو یکی است، وجود داشته باشد.
- لیفتراک اطراف تابلو نیاز به پاک کردن ندارد.
- گریس کاری و روغن کاری تابلو که باعث کاهش اصطکاک و افزایش طول عمر آن میشود.
- هنگام کار با تابلو برق حتما از دستکش ایمنی استفاده کنید.
- سیمهای استفاده در تابلو باید طبق استانداردهای تعیین شده باشد که برای سیم فاز، رنگ قرمز، قهوهای یا مشکی، برای سیم نول، رنگ آبی و برای سیم اتصال به زمین، رنگ زرد یا سبز استفاده میشود.
محل نصب تابلو برق صنعتی باید چه ویژگی هایی داشته باشد؟
محل نصب هر کدام از انواع تابلو برق دارای یک سری استانداردهای مشترک هستند که باید برای همه رعایت شود.
علاوه بر این تابلو برقها براساس محل نصب که بیرونی یا درونی باشند نیز دارای استانداردهای مخصوصی هستند. استانداردهای مشترک بین تمام تابلوهای برق شامل موارد زیر میشوند:
- محل نصب تابلو برق نباید مرطوب باشد و تابلو به هیچ وجه نباید دچار آب گرفتگی شود.
- تابلو برق را باید در محلی قرار داد که از وسایل سرمایشی و گرمایشی دور باشد و در محیطی متعادل قرار بگیرد.
- بهتر است در ابتدای تعیین محل نصب، مکانی را انتخاب کنید که دیگر نیاز به جابجایی تابلو وجود نداشته باشد.
- برای تابلو برق باید حتما از کفپوش عایق استفاده شود و در محیطی عایق نیز قرار بگیرد.
بیشتر ببینید: کلید اتوماتیک فیکس اشنایدر
استاندارد های محل نصب تابلو برق بیرونی
- رنگ بدنه این نمونه تابلو باید در برابر نور خورشید مقاوم باشد.
- سقف تابلو باید حدود 5 سانتی متر از اطراف بدنه بزرگتر باشد تا مانع از ورود آب باران به تابلو شود.
- درب تابلو برق باید دارای قفل و درزگیریهای مناسب باشد.
- تابلو برق را باید در فاصله 20 تا 25 سانتی متری از زمین قرار داد.
استاندارد های تابلو برق درونی
تابلو برق ایستاده:
- ساختار نگهدارنده تابلو از پروفیل و آهن ساخته شود.
- در جلو و دو طرف تابلو باید از لحاظ طول و ارتفاع یکسان باشند.
- ضخامت بدنه باید حداقل 2 میلی متر باشد.
تابلو برق دیواری:
- حداکثر فاصله از زمین باید 210 سانتی متر باشد.
- باید محل ورود و خروج کابلها را با گلند مسدود کرد.
- ارتفاع اتاقک باید یک متر باشد. اگر ارتفاع بیش از یک متر شود؛ باید ضخامت بدنه نیز کمی افزایش پیدا کند.
چرا تابلو برق صنعتی باید قابلیت توسعه داشته باشد؟
حداکثر عمری که یک تابلو برق صنعتی دارد، حدود 10 سال است؛ اما معمولا قبل از رسیدن به پایان عمر دستگاه، تجهیزات بسیار مدرنتر و کارآمدتری نسبت به تجهیزات قدیمی به بازار میآیند و نیاز است که دستگاه را با تجهیزات جدید جایگزین کرد.
به همین دلیل بسیار مهم است که در هنگام خرید یک تابلو برق، این اطمینان به شما داده شود که بتوانید تجهیزاتی را به آن کم یا زیاد کنید؛ وگرنه مجبورید که تا 10 سال یک تابلو برق با تجهیزات قدیمی را استفاده کنید.
چگونه میتوان کارایی و بهره وری تابلو برق صنعتی را افزایش داد؟
اصولا هر چند سال یکبار تجهیزات و امکانات جدیدی برای تابلو برقها عرضه میشود که مسلما کارایی و کیفیت بالاتری نسبت به انواع قدیمی خود دارند.
مدیران صنعت اگر در هنگام خرید تابلو برق به قابلیت امکان تعویض تجهیزات توجه کرده و یک تابلو با این ویژگی را خریداری نمایند؛ میتوانند هر چند سال یکبار تجهیزات تابلو برق را با نمونههای بهتری جایگزین کرده و کارایی و بهره وری تابلو را بالا ببرند.
بیشتر ببینید: کلید اتوماتیک کمپکت اشنایدر
کدام تولید کننده تابلو برق صنعتی را بهتر است انتخاب کنیم؟
برای سفارش تابلو صنعتی، بهتر است مواردی را مدنظر قرار دهید تا بتوانید بهترین تابلو را خریداری کنید. این موارد به شرح زیر هستند:
- امکان توسعه تابلو برق
- خدمات پس از فروش
- گارانتی
- برند
- جنس تجهیزات
- دارا بودن قابلیت کنترل از راه دور
- هوشمند بودن دستگاه
- استانداردهای دستگاه
- گواهی نامههای دستگاه
گارانتی و خدمات پس از فروش تولید کننده باید چگونه باشد؟
تمامی تابلو برقهای خریداری شده باید دارای گارانتی، خدمات پس از فروش و ضمانت تجهیزات باشند.
این سه مورد باعث ایجاد اعتماد بین خریدار و شرکت سازنده میشود و در صورت بروز مشکل، خریدار میداند برای حل آن باید به کجا مراجعه کند.
نحوه راه اندازی و نصب که تولید کننده تابلو برق صنعتی ارائه می دهد باید چه شرایطی داشته باشد؟
راه اندازی و نصب تابلو برق باید حتما توسط فردی متخصص و ماهر انجام شود.اگر این کار به عهده فردی گذاشته شود که تجربه کافی ندارد؛ علاوه بر آسیب رساندن به خود شخص، میتواند حوادت جبران ناپذیری را نیز به وجود بیاورد.
به همین دلیل تولید کننده تابلو برق موظف است افراد متخصصی را که با استانداردهای نصب و اصول آن آشنایی دارند و تمام نکات ایمنی را هنگام کار رعایت میکنند، به خریداران خود معرفی کرده و کار نصب تابلو برق به آنها سپرده شود.
بیشتر ببینید: محافظ جان اشنایدر
چگونه ایمنی خود را در برابر تابلو برق برقرار کنیم؟
تابلو برق یک جعبه فلزی بوده که تمام تجهیزات و قطعات یک مدار الکتریکی را در آن قرار میدهند. این تابلو براساس کاربرد، محل نصب، میزان ولتاژ و جنس بدنه به انواع مختلفی تقسیم میشود.
اما همه انواع آن دارای سه کاربرد اصلی کنترل جریان و ولتاژ، نمایش جریان و ولتاژ و قطع سریع جریانهای ولتاژ بالا هستند.
از آن جایی که این تابلوها با جریان مستقیم برق در تماس هستند، بسیار مهم است که هنگام نصب و کار کردن با آنها نکات ایمنی را به خوبی رعایت کنید.
علاوه بر این انتخاب یک تولید کننده معتبر، خرید تابلو برق با کیفیت، افزایش بهره وری تابلو با نوسازی تجهیزات و موارد دیگر نیز در ایمنی تابلو برق و کارایی آن بسیار تاثیر گذار هستند.
نمایندگی اشنایدر، عرضه کننده رسمی محصولات اشنایدر الکتریک در ایران