معرفی کلید اتوماتیک فیکس، کلید اتوماتیک کمپکت و تفاوت آنها

کلیدهای اتوماتیک به منظور حفاظت از برق صنعتی، سیم و کابل و ماشین‌آلات در برابر اضافه بار و جریان اتصال کوتاه فیوز، همچنین روشنایی استفاده می‌شود. در شبکه سه‌فاز، در شرایط ازدیاد جریان، اغلب قطع سه فاز به طور همزمان اتفاق می‌افتد. همچنین فیوزها همیشه نمی‌توانند عمل حفاظت موضعی و سلکتیو را در انواع مختلف شبکه‌ها به طور دقیق و بدون خطا انجام دهند، بنابراین ضرورت استفاده از کلیدهای اتوماتیک اینجا به چشم می‌خورد.

کلید اتوماتیک چیست؟

برای بررسی تفاوت کلیدهای فیکس و کمپکت، ابتدا گریزی به شناخت کلید اتوماتیک و انواع آن باید زد. کلید اتوماتیک، به انواعی از کلیدهای گفته می‌شود؛ که دارای سه رله هستند. هرکدام از این رله‌ها کاربردهای مخصوصی دارند. به عنوان مثال کلیدهای اتوماتیک هوایی، دارای رله‌های هوشمند از نوع رله‌های الکترونیکی هستد. اما کلیدهای غیر اتوماتیک کلیدهای مورد استفاده برای قطع و وصل هستند، که فاقد رله می‌باشند

مزایا و کاربرد کلیدهای اتوماتیک

اینکه چرا استفاده از کلیدهای اتوماتیک اهمیت دارد، پیش‌تر اشاره کردیم؛ که پس از قطع مدار در اثر جریان زیاد یا هر نوع عامل دیگری، جهت حفظ جریان باید برق دوباره به مدار بازگردد. بنابراین با کمک کنتاکت‌های فرعی در کلیدهای اتوماتیک، می‌توان وضعیت کلیدها را به حالت‌های: قطع، وصل و وقوع خطا توسط سیگنال تعیین و در اتاق فرمان منعکس نمود. در ادامه قسمتی از کاربردهای کلیدهای اتوماتیک را آورده‌ایم:

• محافظت از موتور‌های الکتریکی
• حفاظت از تجهیزات فشار ضعیف در بخش‌های مسکونی، اداری، تجاری و کلیه ساختمان‌های صنعتی
• کاربرد گسترده در صنایع سیمان، نفت، گاز، پتروشیمی و…
• وارد کردن دستی یا اتوماتیک ژنراتور یا ترانسفورماتور به شبکه جهت تقویت و تداوم کار شبکه و یا انجام تعمیرات دوره‌ای

 انواع کلید اتوماتیک

براساس کاربرد و طراحی، کلیدهای اتوماتیک به دو نوع: فشار ضعیف و فشار قوی یا قدرت یا دژنکتور تقسیم‌بندی می‌شوند. کلیدهای فشار ضعیف در برق با جریان پایین برای قطع و وصل مدار، و کلیدهای قدرت یا فشار قوی، برای قطع و وصل مدارهای ولتاژ بالا و کنترل آنها به کار می‌روند. در ادامه این دو نوع کلیدهای اتوماتیک را بررسی خواهیم کرد.

کلیدهای فشار ضعیف

با توجه به آنچه پیشتر گفته شد، کلیدهای فشار ضعیف برای قطع و وصل مدارهای جریان پایین و در تابلوهای صنعتی به کار می‌روند، از انواع این دسته کلیدهای فشار به موارد زیر می‌توان اشاره کرد:

1. کلیدهای اتوماتیک کمپکت (M.C.C.B: Moulded case circuit breaker)
2. کلیدهای اتوماتیک هوایی (A.C.B: Air circuit breaker)
3. کلیدهای مینیاتوری (MCB: Miniature circuit breaker)
4. کلیدهای محافظ موتور (M.P.C.B: Motor protection circuit breaker)
5. کلیدهای محافظ جان (R.C.C.B: Residual current circuit breaker)

کلید اتوماتیک کمپکت

برای رسیدن به مقایسه میان کلیدهای اتوماتیک کمپکت و فیکس، ابتدا باید از ماهیت هر یک به صورت جداگانه اطلاع یافت. کلید اتوماتیک کمپکت که از انواع کلیدهای اتوماتیک فشار ضعیف است، وظیفه قطع و وصل مدار را برعهده دارد. همچنین کلید اتوماتیک اشنایدر نیز توان قطع و وصل جریان نامی، و اتصال کوتاه بار را همانند کلید کمپکت و در مقایسه با آن،  با سرعت عمل بالاتری انجام می‌دهد.

از ویژگی‌های کلید کمپکت، قطع سریع مدار در بارهای اضافی از پیش تعیین شده بدون آسیب رساندن به کلید می‌باشد. به علاوه انواع کلیدهای اتوماتیک قابلیت محافظت از اتصال به زمین، موتور و ژنراتور با استفاده از رله‌های میکرولوجیک در داخل کلید را دارند.

کلید اتوماتیک اشنایدر

IU کلیدهای اشنایدر ، جریان نامی کلید، از 16 تا 1600 آمپر طراحی شده است. این نوع کلید اتوماتیک کمپکت، که از سایر انواع کمپکت معروف‌تر و داراری محبوبیت بیشتری است؛ اندازه و قالب‌های آن با افزایش جریان نامی در آنها افزایش خواهد یافت. کلیدهای اتوماتیک کمپکت رنج جریان مختلفی دارند، که با کد کالا روی روی پلاک آنها قابل تشخیص است. رنج جریان نامی، قدرت قطع و زمان تاخیر در قطع کلیدهای اتوماتیک اشنایدر قابل تنظیم هستند. .

کلیدهای اتوماتیک کمپکت که به طور کلی به آنها، کلید اتوماتیک گفته می‌شود؛ در دسته‌بندی‌های زیر و با توجه به حفاظت‌ اضافه بار، اتصال کوتاه و نشتی جریان زمین تقسیم می‌شوند:

کلید اتوماتیک کمپکت غیر قابل تنظیم (یا فیکس):

کلیدهای اتوماتیک فیکس از لحاظ رنج جریان قابل حفاظت غیر قابل تنظیم می‌باشند.

کلید اتوماتیک کمپکت قابل تنظیم (یا Adjustable):

این نوع کلیدهای اتوماتیک، خود به طور ویژه به دو دسته کلید اتوماتیک کمپکت قابل تنظیم حرارتی – مغناطیسی و کلید اتوماتیک کمپکت قابل تنظیم الکترونیکی تقسیم می‌شود. در نوع کلیدهای اتوماتیک قابل تنظیم، امکان تنظیم جریان از 0.6 یا 0.8 تا 1 برابر جریان بار کامل وجود دارد.

ساختار کلید اتوماتیک اشنایدر

ساختار داخلی کلید اتوماتیک اشنایدر به سه قسمت: کنتاکت اصلی، فرعی و جرقه‌گیر تقسیم می‌شود. جنس بدنه کلید اتوماتیک اشنایدر از قالب‌های تزریق بسیار مستحکم ساخته شده و از خصوصیات این نوع کلید اتوماتیک، کوچک بودن ابعاد آن و پشتیبانی از حفاظت‌های مدار است.

رنج جریان کلید اتوماتیک اشنایدر

تقسیم‌بندی سری کلیدهای اتوماتیک اشنایدر، بر اساس رنج جریان آنها و قدرت قطع آنها صورت می‌گیرد. رنج کلید اتوماتیک اشنایدر در حدود 16، 25، 32، 40، 50، 63، 80، 100، 125، 160، 200، 250، 400، 630، 800، 1000، 1250، 1600 قرار دارد.

کلید اشنایدر در دو رده سه پل و چهارپل تولید شده است. نبابراین با داشتن تجهیزات جانبی مناسبف توانایی کار در کلیه سیستم‌های برق رسانی و محافظتی را دارد.

تفاوت کلید‌های کمپکت با کلیدهای فیکس

این دو کلید بر اساس کارایی و دوام با یکدیگر مقایسه می‌شوند. اما به طور کلی از هر یک به در مکان و شرایط ویژه‌ای استفاده خواهد شد. در ادامه به تفاوت‌های این دو نوع کلید اتوماتیک پرداخته‌ایم:

• کلید کمپکت در مقایسه با کلید فیکس عایق بسیار قوی‌تری دارد.
• کلید کمپکت دارای حفاظت مغناطیسی با بالاترین ضریب اطمینان می‌باشند.
• کلیدهای کمپکت دارای قابلیت اندازه گیری فاکتور‌های مختلف الکتریکی هستند.
• رنج جریان از ۱۶ الی ۱۶۰۰ آمپر در کلیدهای کمپکت
• حداکثر ولتاژ قابل تحمل کلید کمپکت ۶۹۰ ولت است.
• حداکثر ظرفیت قطع در اتصال کوتاه از ۲۵ الی ۲۰۰ کیلو آمپر در ولتاژ ۴۱۵ ولت برای کلیدهای کمپکت می‌باشد.

بررسی تفاوت کلید اتوماتیک فیکس با کلید کمپکت

برای انتخاب میان دو کلید اتوماتیک فیکس و کلید اتوماتیک کمپکت، همانطور که در مقاله بارها اشاره کردیم؛ باید به محل استفاده کلید اتوماتیک مورد نظرتان دقت کنید. عایق مورد نیاز محل قرارگیری کلید اتوماتیک را بررسی نمایید. سپس رنج جریان آمپر و ولتاژ آنها را با یکدیگر مورد مقایسه قرار دهید. توجه به تمامی این موارد، برای شما انتخاب میان کلیدهای اتوماتیک را آسان خواهد کرد.

بیشتر ببینید: کلید اتوماتیک فیکس اشنایدر

بیشتر ببینید: کلید اتوماتیک کامپکت اشنایدر